Сұрақтармен бізге хабарласыңыз:
немесе жазыңыз info@pmpk-arkalyk.edu.kz

Қазақстан Республикасы Президентінің Жолдауы

1 қыркүйек 2020
Толығырақ

Ата-аналар үшін пайдалы ақпарат

Ата-ананың бұрышы
Толығырақ

Жеткізушілерге арналған ақпарат

Барлығы мемлекеттік сатып алулар бойынша
Толығырақ

Церебральды сал аурулары бар балалардың өз-өзіне қызмет көрсету дағдыларын және әлеуметтік-тұрмыстық бағдарларын қалыптастыру.

Церебральды сал ауруы бар балалар өзін-өзі күту дағдыларын меңгеруде ерекше қиындықтарды бастан кешіреді (өз бетінше тамақтану, киіну және шешіну, жалпы гигиеналық дағдылар). Церебральды сал ауруы кезіндегі қозғалыс және психикалық дамудың бұзылыстары, балалардың күнделікті практикалық өмірде кездесетін қиындықтар. Ата-ана тарапынан гипер-қамқорлық өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын және әлеуметтік бағыттылықты меңгеру ынтасын төмендетеді. Өзіне-өзі қызмет көрсету мотивациясының қалыптаспауы белсенді емес өмір салтының себебіне, факторына айналуы мүмкін. Еңбек және кәсіптік дағдыларды одан әрі меңгеруге кедергі жасайды.

Ата-аналар балаға өте мұқият болуы керек және оны ең кішкентай жетістіктері үшін де жиі мақтауы қажет . Балаға оның қателіктері мен дұрыс емес қимылдарын үнемі айтып отырған дұрыс емес. Балаға үйреткісі келген ересек адам қобалжыса, асығыс болса, бала өзіне қиындық тудыратын іс-әрекеттерге деген қызығушылығын тез жоғалтады және ұзақ уақыт тамақтандыруды, киіндіруді, тарануды, жуындыруды қажет етеді.

Өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын дамытудағы маңызды міндет – өзін-өзі тамақтандыруға үйрету.

Тамақтандыру кезінде бала түбінде терең қалтасы бар алжапқышты немесе көкірекше киюі керек. Баланың тепе-теңдік реакциялары әлі де нашар дамыған болса, оны екі қолы бос болатындай етіп арнайы орындыққа отырғызып, өз бетінше тамақтану дағдыларын үйрету керек. Бұл позицияның тұрақтылығы үшін оны белдікпен бекітуге болады.

Жаттығуды қатты тағамнан бастау ұсынылады. Содан кейін қою және жартылай сұйық тағамды қолданыңыз (жарма, картоп пюресі). Біріншіден, олар қолды аузына апару дағдысын сіңіреді. Содан кейін нан, бауырсақ, крекер, қасықты алып, аузыңызға апаруды үйретіңіз. Алғашқы сабақтарда сынбайтын шыныаяқтар мен табақтарды қолданған дұрыс.

Бала қолданатын қасық, шанышқылардың пластикалық тұтқалары болғаны жөн, өйткені мұндай құрылғылар үстелдің бетінде аз сырғиды.Ыңғайлы ұстау үшін қасықтың сабын өзгертуге болады (бүгілу, қалыңдығы мен ұзындығын таңдау).

Балаға кружканы немесе шыныаяқты алып, оны бір немесе екі қолмен ұстап, одан ішуді үйрету маңызды. Ішуге үйрену кезінде алдымен түтікшені қолдануға болады.

Церебральды сал ауруына шалдыққан баланы отбасының басқа мүшелерімен ортақ дастарханда тамақтануға үйрету керек. Баланы өз бетінше тамақтануға үйреткенде, сонымен қатар жалпы гигиеналық дағдыларды дамытуды – тамақтанар алдында және кейін қолды жууды (сабынмен және сабынсыз), ауызды және қолды майлықпен сүртуді есте ұстаған жөн. Қарапайым әрекеттерді түсіндіріңіз. Біртіндеп балаларға тістерін тазалауға, беттерін жууға, кептіруге, шаштарын тарауға үйрету керек. Өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын дамыта отырып, балаға шешіну және киіну кезінде орындалатын әрекеттерді үйрету маңызды.Киімді шешуді және киюді футболкадан, шортыдан, қалпақтан, яғни замок, түйме тағуды қажет етпейтін киімдерден бастаған дұрыс.Кейінірек түймелерді шешу және бекіту сияқты нәзік қозғалыстарды жаттықтыру үшін әртүрлі құрылғылар қолданылады ( алдымен үлкен, содан кейін кішкентай), бауын шешетін және байлайтын аяқ киім. Дәл осындай дағдыларға ойын түрінде жаттықтыру. Мысалы: үлкен қуыршақтарды киіндіріп – шешіндіру, шашын тарау т.б Әлеуметтік және тұрмыстық бағдарлау дағдыларын дамыту кезінде балаға

тұрмыстық заттарды пайдалану, олармен әртүрлі әрекеттер жасау, есікті ашу және жабу, есік тұтқасын, кілтті, ысырманы пайдалану; тартпаларды тартыңыз және итеріңіз, шүмекті ашыңыз және жабыңыз; жарықтандыру құрылғыларын пайдалану, теледидарды, радионы қосу және өшіру, дыбыс деңгейін реттеу, телефон тұтқасын алу, телефонмен сөйлесу, нөмірді дұрыс теру.

Барлық сабақтарды ойын түрінде өткізіп, баланың әрқашан нәтижесін көруі керек әрекеттерді дұрыс пайдаланып ынталандырып отырған жақсы.